Πριν από μερικούς μήνες, ο φίλος συγγραφέας και υπεύθυνος των εκδόσεων Μαγικό Κουτί, Νίκος Βλαντής, μου ζήτησε ένα άρθρο για την ελληνική φανταστική λογοτεχνία, προκειμένου να συμπεριληφθεί στο δεύτερο τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού Litteraterra. Ο Νίκος – πετυχημένος λογοτέχνης κι άνθρωπος βαθιάς παιδείας – ήθελε ένα άρθρο που να εισάγει τους αναγνώστες στο είδος του Φανταστικού και ταυτόχρονα να εποπτεύει την λογοτεχνική παραγωγή της τελευταίας δεκαετίας.
Η πρόκληση, ομολογουμένως, δεν ήταν μικρή. Παρόλο που στο εξωτερικό η φανταστική λογοτεχνία αναγνωρίζεται, ήδη από τον 19ο αιώνα, ως ένα ξεχωριστό λογοτεχνικό είδος που έχει δώσει ορισμένα πολύ σημαντικά έργα, στην χώρα μας εξακολουθεί ν’ αντιμετωπίζεται ακόμη και σήμερα με σκεπτικισμό και άγνοια από μία μερίδα αναγνωστών και κριτικών, που αδυνατούν να αναγνωρίσουν πλήρως τις δημιουργικές συνιστώσες του είδους. Από την άλλη πλευρά, τα έργα που εκδίδονται και στην ημεδαπή – κυρίως οι μεταφράσεις – ολοένα πολλαπλασιάζονται. Θα μπορούσαμε άραγε να μιλήσουμε για μία ευνοϊκή αλλαγή στο σκηνικό της φανταστικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα σήμερα ; Στο εν λόγω άρθρο εξέταζα κι αυτό το ενδεχόμενο.
Η πρόκληση, ομολογουμένως, δεν ήταν μικρή. Παρόλο που στο εξωτερικό η φανταστική λογοτεχνία αναγνωρίζεται, ήδη από τον 19ο αιώνα, ως ένα ξεχωριστό λογοτεχνικό είδος που έχει δώσει ορισμένα πολύ σημαντικά έργα, στην χώρα μας εξακολουθεί ν’ αντιμετωπίζεται ακόμη και σήμερα με σκεπτικισμό και άγνοια από μία μερίδα αναγνωστών και κριτικών, που αδυνατούν να αναγνωρίσουν πλήρως τις δημιουργικές συνιστώσες του είδους. Από την άλλη πλευρά, τα έργα που εκδίδονται και στην ημεδαπή – κυρίως οι μεταφράσεις – ολοένα πολλαπλασιάζονται. Θα μπορούσαμε άραγε να μιλήσουμε για μία ευνοϊκή αλλαγή στο σκηνικό της φανταστικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα σήμερα ; Στο εν λόγω άρθρο εξέταζα κι αυτό το ενδεχόμενο.
Το τεύχος της Litteraterra κυκλοφόρησε τον Μάιο και το άρθρο είχε αρκετά θερμή υποδοχή. Σε αυτό το τεύχος περιλαμβάνεται επίσης το άρθρο του Γιώργου Βαϊλάκη ‘‘Μυθιστορίες: η αναζήτηση του ιδανικού και η επιδίωξη του ανέφικτου’’ (ο Βαϊλάκης μας είχε δώσει και στο πρώτο τεύχος ένα πολύ καλό άρθρο διατρέχοντας τα ‘‘υπαρξιακά’’ μυθιστορήματα του 20ου αιώνα, με πρωταγωνιστή τον μοναχικό ήρωα που νιώθει έντονα την αποξένωσή του από τον σύγχρονο κόσμο), το άρθρο του Νίκου Βλαντή με τίτλο ‘‘Τα χόμπιτ και η Νέα Τάξη Πραγμάτων’’ (μία ευφυή σύλληψη για την σύγχρονη πολιτική διάσταση της λογοτεχνίας του φανταστικού), καθώς κι ένα ειδικό αφιέρωμα στον Ρομαντισμό και την ρομαντική κοσμοθέαση, ένα πρωτότυπο και πολύ καίριο αφιέρωμα, όπου μπορούμε να διακρίνουμε το άρθρο του Σταμάτη Μαμούτου ‘‘Ρομαντισμός: η Φαντασία απέναντι στον κόσμο της Νεωτερικότητας’’.
Λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία της Litteraterra δέχτηκα μία ακόμη πρόσκληση-πρόκληση. Το επόμενο τεύχος του free-press περιοδικού Bookpress επρόκειτο να κυκλοφορήσει με το καλοκαιρινό αφιέρωμα ‘‘Thriller, Fantasy, Vampires’’ και το περιοδικό ήθελε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να αναλάμβανα την στήλη του Fantasy. Σύντομα κανονίσαμε μία συνάντηση στα γραφεία της Bookpress στην Αθήνα όπου γνώρισα από κοντά τον διευθυντή του περιοδικού και συγγραφέα Κώστα Κατσουλάρη. Ο κύριος Κατσουλάρης αποδείχτηκε πολύ φιλόξενος και συνεργάσιμος, όχι μόνο σε εκείνη την πρώτη γνωριμία αλλά και στην μετέπειτα επικοινωνία μας, κι η εμπειρία μου από την Bookpress υπήρξε γενικά πολύ θετική. Είναι αρκετά ευχάριστο – κι ομολογουμένως λίγο περίεργο – να σου δίνεται η ευκαιρία να περάσεις από την πλευρά του αναγνώστη, γιατί γνώριζα την Bookpress από πριν και το παρακολουθούσα, σε εκείνη του συντάκτη.
Λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία της Litteraterra δέχτηκα μία ακόμη πρόσκληση-πρόκληση. Το επόμενο τεύχος του free-press περιοδικού Bookpress επρόκειτο να κυκλοφορήσει με το καλοκαιρινό αφιέρωμα ‘‘Thriller, Fantasy, Vampires’’ και το περιοδικό ήθελε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να αναλάμβανα την στήλη του Fantasy. Σύντομα κανονίσαμε μία συνάντηση στα γραφεία της Bookpress στην Αθήνα όπου γνώρισα από κοντά τον διευθυντή του περιοδικού και συγγραφέα Κώστα Κατσουλάρη. Ο κύριος Κατσουλάρης αποδείχτηκε πολύ φιλόξενος και συνεργάσιμος, όχι μόνο σε εκείνη την πρώτη γνωριμία αλλά και στην μετέπειτα επικοινωνία μας, κι η εμπειρία μου από την Bookpress υπήρξε γενικά πολύ θετική. Είναι αρκετά ευχάριστο – κι ομολογουμένως λίγο περίεργο – να σου δίνεται η ευκαιρία να περάσεις από την πλευρά του αναγνώστη, γιατί γνώριζα την Bookpress από πριν και το παρακολουθούσα, σε εκείνη του συντάκτη.
Φυσικά να μην ξεχάσω εδώ και την κυκλοφορία του καλοκαιρινού τεύχους του περιοδικού της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. Το free-press περιοδικό της λέσχης, ‘‘Φανταστική Λογοτεχνία’’, έφτασε αισίως στο 6ο τεύχος του, κι όχι μόνο τελειοποιήθηκε γραφιστικά και αισθητικά αλλά ανανέωσε σημαντικά την ήδη υψηλά ποιοτική ύλη του με νέες συνεργασίες.
Σε αυτό το τεύχος, ολοκληρώνεται η εργασία μου πάνω στο θρυλικό έργο του Ε.Τ.Α. Hoffmann ‘‘Der Sandmann’’ (που κυκλοφόρησε σε δύο μέρη, τ. 5-6). Ο Χόφμαν συγκαταλέγεται, κατά την γνώμη μου, στους σημαντικότερους συγγραφείς της ύστερης ρομαντικής γοτθικής σχολής και το συγκεκριμένο έργο του είναι ιδρυτικό ενός συγκεκριμένο είδους φανταστικής λογοτεχνίας. Προσπάθησα να παρουσιάσω, για πρώτη φορά, μια ολοκληρωμένη και πλήρη μελέτη πάνω στον Sandmann και να ξεκλειδώσω τα μυστικά της φανταστικής νουβέλας ψυχολογικού τρόμου…
Τέλος, με το κλείσιμο αυτής της σαιζόν (Καλο Καλοκαίρι να περάσουμε όλοι !!!), προβαίνω παρακάτω σε μια σταχυολόγηση των προηγούμενων αναρτήσεων, σημειώσεων και μικρών κειμένων, φτιάχνοντας μία σειρά με τα αντίστοιχα links, για την καλύτερη οργάνωση και παρακολούθηση αυτού του ιστολογίου.
Εις το επανειδείν λοιπόν…
POST #1 : Προοίμιο Έπους
POST #2 : Η λειτουργία της φαντασίας στην παιδική ηλικία
POST #3 : Η λειτουργία της φαντασίας στα comics
POST #6 : Η αντιληπτική φύση της πραγματικότητας
POST #7 : α) Μαγεία, Φαντασία και Θέληση, β) Συζήτηση με αφορμή την Μαγεία
POST #8 : Μερικοί στίχοι από «αλλού»…
POST #9 : Η Σκοτεινή Νύχτα της Ψυχής και το Νυχτερινό Θαλασσινό Ταξίδι
POST #10 : Ο Χρόνος, ο Θάνατος, κι ο ανθρώπινος αγώνας. Η μεγάλη συζήτηση
POST #11 : Ένας καλοκαιρινός περίπατος
